09 lip Stosunki majątkowe między małżonkami
Jednym ze skutków zawarcia małżeństwa jest powstanie miedzy małżonkami więzi majątkowej. Rodzinne stosunki majątkowe regulowane są przede wszystkim przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Na ich podstawie wyróżnia się w związku małżeńskim majątek wspólny małżonków oraz majątki osobiste każdego z małżonków.
Wspólność majątkowa
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy prawa wspólność majątkowa (wspólność ustawowa). Obejmuje ona przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jedno z nich, czyli wszystko to, co małżonkowie kupili po ślubie i co należy do nich obojga. Do majątku wspólnego należą także: pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków, dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków oraz środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków. Do zarządu majątkiem wspólnym uprawnieni są oboje małżonkowie. Z wyjątkami wskazanymi w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym każdy z nich może samodzielnie wykonywać zarząd. Jednak przy jego wykonywaniu małżonkowie powinni ze sobą współdziałać: udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o zarządzie majątkiem wspólnym, o zobowiązaniach obciążających ten majątek. Warto zaznaczyć, że przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego regulują stosunki majątkowe tylko między małżonkami, nie mają one zastosowania do osób pozostających faktycznie we wspólnym pożyciu (konkubinacie).
Intercyza
Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego ustanowić rozdzielność majątkową. Na skutek podpisania takiej umowy (intercyzy) przed zawarciem małżeństwa nie powstaje wspólność majątkowa z chwilą jego zawarcia. Występują wówczas dwa majątki: majątek osobisty męża oraz majątek osobisty żony. Ustanowienie rozdzielności możliwe jest także w trakcie trwania małżeństwa. Rozdzielność majątkowa może okazać się dobrym rozwiązaniem w przypadku małżonków prowadzących działalność gospodarczą wiążącą się z ryzykiem biznesowym. Natomiast z reguły niekorzystna będzie dla niepracującego małżonka, zajmującego się prowadzeniem domu i wychowaniem dzieci. Możliwe jest rozwiązanie umowy ustanawiającej rozdzielność majątkową i przywrócenie wspólności majątkowej, jednak jedynie ze skutkiem na przyszłość.
Majątek osobisty
Każdy z małżonków może mieć majątek osobisty, którym zarządza samodzielnie i który – w przypadku rozwodu – nie podlega podziałowi między małżonkami. Obejmuje on majątek, jaki każde z małżonków zgromadziło przed zawarciem małżeństwa oraz przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności, ale ze szczególnych źródeł lub o szczególnym charakterze. Przykładowo w skład majątku osobistego małżonków wchodzą przedmioty nabyte poprzez dziedziczenie, zapis i darowiznę, w wypadku gdy spadkodawca lub darczyńca nie postanowił, aby weszły one do majątku wspólnego. Do majątku osobistego wchodzą również przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków, nie zaś potrzeb drugiego małżonka, czy pozostałych członków rodziny. Będą to przedmioty konieczne do zaspokajania nie tylko potrzeb materialnych, lecz także służące realizacji osobistych zainteresowań. W razie wątpliwości, przyjmuje się, że do składników majątku osobistego wchodzą tylko składniki wymienione w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Nie ma natomiast żadnych przeszkód, aby małżonkowie dokonywali przesunięć z majątku osobistego jednego z małżonków do majątku osobistego współmałżonka lub do majątku wspólnego.
Jola
Posted at 13:01h, 13 styczniaZamierzam wyjść za mąż. Mój narzeczony zaproponował abyśmy zawarli u Notariusza umowę intercyzy. Byłam tym zdumiona, nie znam się na prawie czy taka umowa może mi zaszkodzić?
Jola
Kancelaria
Posted at 10:55h, 09 lipcaPo zawarciu małżeństwa powstaje miedzy małżonkami ustawowa wspólność majątkowa. Zasadą jest (z pewnymi wyjątkami), że to co małżonkowie dorobią się i nabędą w trakcie małżeństwa stanowi ich wspólny majątek. Natomiast z chwilą zawarcia intercyzy pomiędzy małżonkami nie powstaje wspólność majątkowa, tylko każdy z nich będzie miał majątek osobisty.
Obecnie bardzo wiele osób prowadzi różnorodną działalność gospodarczą, czasami z różnym skutkiem. W takim przypadku, gdy małżonkowie posiadają rozdzielność majątkową niewątpliwie jest to dla nich korzystne albowiem ewentualni wierzyciele mogą żądać zapłaty swoich należności i prowadzić egzekucję jedynie z majątku osobistego małżonka – dłużnika.
Na uwagę zasługuje także okoliczność, że w przypadku zawarcia intercyzy majątki osobiste małżonków mogą się różnić, tzn. jedno z nich mając większe dochody może posiadać o wiele większy majątek od drugiego.
Na marginesie zaznaczam, że rozdzielność majątkowa może być w każdej chwili zniesiona na mocy umowy zawartej przez małżonków.
Wiktoria
Posted at 10:03h, 19 marcaMój mąż założył działalność gospodarczą po ślubie i kupił w kredycie na firmę samochód, maszynę drukarską oraz kserokopiarkę. Naraziło to firmę męża na poważne kłopoty finansowe. Czy komornik może zająć nasz dom i dochody w sytuacji, gdy mąż sam decydował o przedmiotach, które nabywał do firmy?
Kancelaria
Posted at 10:55h, 09 lipcaCo do zasady, przedsiębiorstwo założone po zawarciu związku małżeńskiego, wchodzi
w skład majątku wspólnego małżonków. Jednak katalog czynności, do dokonania których wymagana jest zgoda małżonka, jest ograniczony wyłącznie do czynności o dużej doniosłości, zazwyczaj wymagającymi dużych nakładów finansowych takich jak np. zbycie lub nabycie nieruchomości, w tym budynku lub lokalu czy też ich obciążenie.
Kodeks rodzinny i opiekuńczy w innych przypadkach nie przewiduje konieczności posiadania zgody współmałżonka do dokonania czynności, zwłaszcza jeśli są to sprawy związane
z zakupem środków trwałych takich jak np. wymieniona tutaj kserokopiarka czy samochód.
Co do zasady, jako zobowiązany z tytułu kredytów jest Pani małżonek i w pierwszej kolejności to z jego majątku osobistego będą dochodzone należności. Jednak wierzyciel może żądać zaspokojenia również z niektórych składników majątku wspólnego takich jak wynagrodzenie za pracę czy dochody z innej działalności zarobkowej. Może również żądać zaspokojenia z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa.
Julita
Posted at 10:03h, 19 marcaJestem z mężem w nieformalnej separacji i dowiedziałam się, że zamierza on sprzedać swój biznes bez mojej zgody. Faktycznie mąż prowadził działalność będąc kawalerem, ale czy nie wchodzi ona do naszego majątku skoro jesteśmy małżeństwem od przeszło 10 lat?
Kancelaria
Posted at 10:55h, 09 lipcaZ treści Pani pytania wynika, że mąż prowadził działalność gospodarczą przed zawarciem małżeństwa. Zgodnie z aktualnym stanem prawnym, przedsiębiorstwo prowadzone przed zawarciem małżeństwa stanowi wyłączną własność tego małżonka, który był jego właścicielem przed ślubem. Dlatego też, nawet pomimo trwania małżeństwa przez wiele lat, nie stanowi ono składnika majątku wspólnego. W takim przypadku firma („biznes) stanowi majątek osobisty męża i na jej sprzedaż nie potrzeba Pani zgody.
Anna
Posted at 09:02h, 27 lutegoWitam państwa serdecznie,
Mój mąz zamierza złożyć wniosek do Sądu o podział majątku w skład ,którego wchodzi mieszkanie. Ja zamierzam ubiegać się aby Sąd przyznał mi je na własność. Rodzice darują mi pieniądze aby spłacić męża. Mam problem z kredytem ,który został zaciągnięty na kupno tego mieszkania. Kto będzie spłacał kredyt po podziale majątku.Czy ja sama czy razem z byłym mężem będę musiała spłacać kredyt? ANNA
Kancelaria
Posted at 10:55h, 09 lipcaPani Anno,
Wspólnie zaciągnięty kredyt na zakup mieszkania nadal obciąża Państwa oboje. Z punku widzenia banku udzielającego kredytu, fakt podziału majątku nie ma znaczenia, gdyż orzekający w tym przedmiocie sąd dzieli wyłącznie aktywa, natomiast pasywa w ogóle nie są przedmiotem postępowania działowego. Nie jest możliwe skuteczne powoływanie się względem banku na orzeczenie o podziale majątku, nawet w przypadku, gdy mieszkanie, na które zaciągnięto kredyt przypadło po podziale tylko jednemu z małżonków. W sytuacji, gdy stroną umowy kredytu byli oboje małżonkowi, zarówno mąż, jak i żona nadal pozostaną więc dłużnikami banku.
Możliwe jest jednak „przepisanie” kredytu na jednego z małżonków, który będzie wówczas jedynym zobowiązanym do jego spłaty, poprzez zawarcie z bankiem tzw. umowy o przejęcie długu. Bank musi jednak wyrazić zgodę na taką czynność, oceniając sytuację finansową małżonka pod kontem jego zdolności do samodzielnej spłaty kredytu.
agnieszka
Posted at 10:02h, 26 lutegoDzień Dobry,Jesteśmy młodym małżeństwem i od bardzo dawna interesuje się malarstwem
Przed małżeństwem posiadała kilka mało cennych obrazów. Obecnie dobrze zarabiam i staram się inwestować w sztukę. Czy moja kolekcja stanowić może mój wyłączny majątek. Wiem,że istnieje intercyza ale mąż nie chce się na to zgodzić. Proszę o radę. Aga
Kancelaria
Posted at 10:55h, 09 lipcaMałżonków, którzy nie zawarli intercyzy, czyli umowy majątkowej, obowiązuje ustrój ustawowej wspólności majątkowej. Kodeks rodzinny stanowi, że z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa, która obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Natomiast – wyliczone w ustawie – przedmioty nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. I tak, w skład majątku osobistego wchodzą między innymi przedmioty majątkowe nabyte: przed powstaniem wspólności (przed zawarciem małżeństwa), w zamian za składniki majątku osobistego, a także, co do zasady, przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę.
Odnosząc powyższe do Pani sytuacji należy stwierdzić, że obrazy, które posiadała Pani przed zawarciem małżeństwa są Pani wyłączną własnością, podobnie – dzieła nabyte np. z oszczędności sprzed ślubu. Natomiast obrazy zakupione w trakcie trwania małżeństwa, ze środków pochodzących z aktualnie osiąganych przez Panią dochodów wchodzą w skład majątku wspólnego. Tak więc, jeżeli również te obrazy miałyby należeć wyłącznie do Pani, to jedynym rozwiązaniem jest zawarcie z mężem umowy majątkowej.